Depressie bij jongeren en hoe je ze het beste kan steunen

Depressie is een onzichtbare strijd waar steeds meer jongeren mee worstelen. Het kan ervoor zorgen dat ze zich terugtrekken, moeite hebben op school of zich constant moe en verdrietig voelen, zonder dat je precies weet waarom. Het is niet altijd makkelijk te herkennen, omdat het zich op verschillende manieren kan uiten. In deze blog bespreken we hoe je depressie bij jongeren kunt herkennen en welke stappen je kunt nemen om hen de steun te bieden.

Wat is depressie?

Depressie is veel meer dan alleen een sombere bui of een tijdje verdrietig zijn. Het is een langdurige, diepe neerslachtigheid die alles kan beïnvloeden: hoe je je voelt, hoe je je dagen doorkomt en hoe je tegen de wereld aankijkt. Dingen waar je normaal gesproken van geniet, zoals je hobby’s of tijd doorbrengen met vrienden, kunnen ineens helemaal geen plezier meer geven. Voor jongeren kan depressie extra zwaar zijn, omdat ze vaak nog niet goed weten hoe ze met hun emoties om moeten gaan. Bovendien zitten ze in een fase van hun leven waarin ze veel druk voelen, zowel op school als in hun sociale leven.

 

Risicofactoren voor depressie

Bij jongeren kunnen verschillende factoren bijdragen aan het ontstaan van een depressie. Vaak ligt de oorzaak niet bij één enkele gebeurtenis, maar bij een combinatie van risicofactoren. Zo kan erfelijkheid een rol spelen, net als fysieke problemen zoals een blessure of een ernstige ziekte. Het gebruik van medicijnen, drugs of alcohol kan ook invloed hebben. Verder kunnen gevoelens van eenzaamheid, het verlies van een dierbare, of moeilijke situaties binnen het gezin of hun vriendenkring leiden tot depressieve klachten.

 

Onderliggende problematiek

Sommige jongeren hebben een verhoogd risico op depressie door andere onderliggende problemen of stoornissen. Bijvoorbeeld jongeren met een fysieke en/of mentale beperking, ADHD, autisme, PTSS, angststoornis, persoonlijkheidsstoornis of eetstoornis. De uitdagingen die deze aandoeningen met zich meebrengen, zoals het gevoel niet begrepen te worden of constant te moeten vechten tegen bepaalde beperkingen, kunnen het risico op depressie vergroten.

 

De invloed van gezinsdynamiek

Het gezinsleven heeft een grote invloed op het welzijn van jongeren. Spanningen thuis, zoals ruzies, (v)echtscheiding of een instabiele thuissituatie, kunnen jongeren kwetsbaar maken voor depressie. Als er geen steun of begrip komt vanuit hun ouders of verzorgers, kunnen ze zich geïsoleerd of onbegrepen voelen.

 

Hoe uit depressie zich bij jongeren?

Depressie uit zich niet per se in (alleen) somberheid. Bij iedereen kan dat anders zijn. Het uit zich vaak anders bij jongeren dan bij volwassenen. Waar volwassenen zich vaak terugtrekken en neerslachtig zijn, kunnen jongeren juist prikkelbaar, boos of ongeïnteresseerd overkomen. Signalen die kunnen wijzen op depressie bij jongeren zijn:

  • Aanhoudende somberheid of neerslachtigheid
  • Verlies van interesse in activiteiten die ze vroeger leuk vonden
  • Problemen met slapen, of juist veel te veel slapen
  • Veranderingen in eetlust en gewicht
  • Moeite met concentreren en slechtere schoolprestaties
  • Verminderde energie of motivatie
  • Prikkelbaarheid, boosheid of frustratie, zelfs om kleine dingen
  • Uitspraken die wijzen op hopeloosheid of zinloosheid van het leven

Het is belangrijk te beseffen dat depressie niet altijd zichtbaar is of zich uit zoals je misschien zou verwachten. Zelfs mensen die doorgaans vrolijk en positief overkomen, kunnen worstelen met depressieve gevoelens. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om, en bij sommigen blijft het volledig onder de radar, waardoor je nooit zou vermoeden dat ze ermee te maken hebben.

 

Hoe kun je jongeren met een depressie steunen?

Als ouder, leerkracht of vriend is het belangrijk om jongeren met een depressie te ondersteunen op een manier die hen echt helpt. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:

  • Praat erover: Het begint met open communicatie. Draai er niet omheen als je vermoedt dat er iets aan de hand is. Praat erover en vraag hoe ze zich voelen. Laat merken dat je er bent om te luisteren zonder te oordelen. Probeer niet de problemen op te lossen, maar luister actief en met begrip. Het draait niet om het vinden van een antwoord, maar om het bieden van een veilige ruimte.
  • Zoek professionele hulp: Depressie is een ernstige aandoening die vaak professionele behandeling nodig heeft. Moedig de jongere aan om met een professional te praten, zoals een therapeut of arts. Samen met professionele hulp kan er een plan worden opgesteld dat hen helpt om door deze moeilijke tijd te komen.

 

Valkuilen

Ondanks de beste bedoelingen kunnen sommige reacties meer kwaad dan goed doen. Hier zijn enkele dingen die je beter kunt vermijden:

  • Minimaliseer hun gevoelens niet: Zinnen zoals “het komt wel goed,” “je moet gewoon positiever denken,” of “andere mensen hebben het erger” kunnen de gevoelens van een jongere invalideren. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich nog meer terugtrekken.
  • Forceer geen oplossingen: Soms willen jongeren gewoon gehoord worden. Ze zitten niet altijd te wachten op oplossingen, hoe goed je het ook bedoeld. Het aanbieden van ongevraagd advies kan ervoor zorgen dat ze zich niet serieus genomen voelen.
  • Vermijd schuldgevoelens: Zeggen dat hun depressie een last is voor anderen, zoals “dit doet ons ook pijn” of “je moet ons niet zo laten lijden,” kan een jongere zich schuldig laten voelen, wat de depressie alleen maar erger maakt.

 

Conclusie

Bij Youth Turn snappen we hoe zwaar depressie kan zijn voor jongeren en hun omgeving. Het open bespreken en luisteren naar hun gevoelens kan een groot verschil maken. We hopen dat onze tips en informatie je hierbij helpen om hen te kunnen steunen. We staan klaar om zowel jongeren als hun gezin te begeleiden, zodat ze samen moeilijke periodes kunnen doorkomen. Wil je meer weten? Neem gerust contact met ons op, we helpen je graag verder.

Neem contact op

Kunnen wij je helpen?

Onze coaching gaat een stapje verder en betrekt het hele gezin!

Contact opnemen

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van onze ontwikkelingen en ander belangrijk nieuws.

Aanmelden